Những nét đẹp trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản

Có lẽ chẳng ở đâu mà tôi thấy ẩm thực có sự độc đáo như ở Nhật – nó là hiện thân hài hòa của đất, của trời. Người ta quý lắm cái hương vị của thiên nhiên ban tặng; cho nên việc chế biến cũng được giản lược hết mức có thể - để cái tinh túy của nguyên liệu được hấp thụ một cách trọn vẹn.

Hãy thử rong ruổi khắp xứ sở Phù Tang và khám phá văn hóa ẩm thực của đất nước này; để hiểu thêm về sự đơn giản mà cầu kỳ của nó.

***

Cơm trắng? Súp miso?

Ở Nhật, một phần Teishoku (定食)– phần ăn kiểu Nhật; lúc nào đi kèm với món chính cũng sẽ là bát cơm trắng nghi ngút khói cùng với một chén súp miso. Bát cơm và chén súp này cũng là hai thứ không thể thiếu trong những bữa cơm hàng ngày của người dân nơi đây.

 

 

Dân xứ mình quen và thức ăn chung với cơm, sau đó chan canh vào ăn nốt chén cơm ấy. Cơm lúc này đóng vai trò làm nền để tăng hương vị của các món ăn khác.
Có lẽ là do lúa gạo đầy ắp nên dân mình “chê” hạt gạo rồi?

Sang Nhật, tôi thấy rất hứng thú khi người ta gắp một miếng thức ăn, nhai kĩ, nuốt xuống; rồi chêm thêm một đũa cơm trắng, có khi kèm một ít rau củ ngâm (tsukemono, 漬け物). Gạo mang hương vị tự nhiên, đọng lại cái ngọt thanh đạm ở trong cổ họng, như cân bằng vị giác cho cái đậm đà của món ăn chính. Ăn cơm – là ăn cái công bao ngày của người nông dân, cho nên phải quý trọng, phải nâng niu.

 

 

Ăn xong, người ta thảnh thơi mở nắp chén súp miso, trộn khẽ và cầm lên húp. Húp trọn hương vị của bột đậu nghiền, hòa lẫn cái mềm mịn của đậu hũ, đôi khi nhai nhỏ nhẹ miếng rong biển giòn dai.

 

 

Kết thúc bữa ăn bằng hương vị ngọt ngào mà tinh tế.

Cá sống… và cá nướng.

Trước khi vội vàng chê bai việc ăn sống cá (và rất nhiều loại thực phẩm khác) của Nhật, ta hãy đọc lại đầu bài: người Nhật quý lắm cái hương vị thiên nhiên ban tặng.
Và cá sống (hay sashimi, 刺身) ra đời có lẽ cũng vì nguồn cơn như thế.
Đừng nghĩ quy trình chế biến sẽ đơn giản, bởi vì là đồ ăn sống. Bởi vì là đồ ăn sống, nên chế biến càng công phu hơn. Phải mất có khi cả chục năm một người đầu bếp mới có thể chuyên nghiệp trong khâu xử lý, cắt lát và sắp xếp sashimi.

 

 

Trình bày sashimi đúng nghĩa phải trang trí cùng các loại rau sống hay rau bào, kèm theo một lớp đá phía dưới, để giữ cho miếng cá luôn tươi trong suốt thời gian ăn. Ăn sashimi đúng nghĩa là phải dùng đũa khẩy một ít wasabi (mù tạc) lên miếng cá, nhúng đều trong nước tương, và để chậm rãi cho hương vị lan ra trong cổ họng.

Và xin cũng đừng nghĩ rằng ẩm thực của Nhật chỉ gói gọn trong hai từ cá sống. Sashimi căn bản không phải là cách phổ biến nhất để chế biến cá trong bữa ăn thường ngày - người ta chuộng nướng hơn, ướp chút muối hay rượu gạo để giữ nguyên độ ngọt và tươi mát của cá. Hầu hết mọi loại bếp của Nhật đều thiết kế sẵn thêm một lò nướng “di động”; cầu kì hơn thì nướng với than, để cá có lớp da giòn mà những thớ thịt vẫn trắng ngần, ngọt lịm và thoảng hương khói.

 

Nguồn ảnh: Internet